Bài cúng đầy tháng là một phần quan trọng trong nghi thức thiêng liêng khi bé tròn một tháng tuổi. Việc chuẩn bị mâm cúng và đọc bài cúng đầy tháng đúng chuẩn phong tục được các bậc cha mẹ đặc biệt quan tâm, bởi đây không chỉ là dịp để tạ ơn các Bà Mụ, Đức Ông đã chở che cho mẹ tròn con vuông, mà còn là lời cầu chúc cho bé yêu những điều tốt đẹp nhất trong hành trình sắp tới.
Hãy cùng Bibo Mart khám phá về ý nghĩa, cách thức chuẩn bị và bài cúng mụ đầy tháng để bé yêu có một buổi lễ thật trọn vẹn và ý nghĩa nhé.
1. Đôi nét về phong tục cúng đầy tháng
Cúng đầy tháng là một trong những nghi lễ cổ truyền quan trọng, thể hiện nét đẹp văn hóa tâm linh của người Việt Nam trong việc chào đón thành viên mới của gia đình.
1.1 Cúng đầy tháng là gì?
Cúng đầy tháng (hay còn gọi là cúng Mụ) là một nghi lễ truyền thống được tổ chức khi em bé tròn một tháng tuổi (tính theo Âm lịch hoặc ngày nay nhiều gia đình tính theo Dương lịch).
Lễ cúng đầy tháng (hay cúng Mụ) là một nghi thức truyền thống ý nghĩa của người Việt, được cử hành khi bé tròn một tháng tuổi. Nghi lễ này vừa là dịp để gia đình bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới 12 Bà Mụ đã tạo tác hình hài và Đức Ông đã che chở cho mẹ tròn con vuông. Vừa là thời điểm chính thức giới thiệu thành viên mới với gia tiên và gia đình sau tháng đầu kiêng cữ.
Quan trọng hơn cả, đây là lúc cha mẹ và người thân thành tâm cầu nguyện các đấng thiêng liêng cùng tổ tiên phù hộ, ban cho bé sức khỏe dồi dào, sự thông minh, ngoan ngoãn và một tương lai tươi sáng, tốt đẹp.
Lễ cúng đầy tháng còn là dịp để cả gia đình sum họp, chia sẻ niềm vui và gửi những lời chúc phúc tốt lành đến em bé.
1.2 Tại sao phải cúng đầy tháng?
Việc thực hiện lễ cúng đầy tháng mang nhiều ý nghĩa sâu sắc cả về mặt tâm linh lẫn văn hóa:
- Đánh dấu mốc phát triển quan trọng: Một tháng đầu đời là giai đoạn vô cùng nhạy cảm và khó khăn đối với trẻ sơ sinh. Việc bé vượt qua được giai đoạn này khỏe mạnh là một điều đáng mừng. Lễ đầy tháng như một sự công nhận chính thức rằng bé đã cứng cáp hơn, hòa nhập với cuộc sống và là một thành viên thực thụ của gia đình, cộng đồng.
- Cầu mong sự che chở, bình an: Thông qua lễ cúng và bài cúng mụ đầy tháng, cha mẹ gửi gắm những ước nguyện tốt đẹp nhất cho con, mong con luôn được các vị thần linh và gia tiên dõi theo, che chở, tránh khỏi những điều xui rủi, bệnh tật, để con đường trưởng thành luôn bình an, thuận lợi.
- Gắn kết tình cảm gia đình, dòng họ: Lễ đầy tháng là dịp để ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác sum họp, cùng nhau chia sẻ niềm vui chào đón thành viên mới, thắt chặt thêm tình cảm gia đình, dòng tộc.
- Giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống: Tổ chức cúng đầy tháng là cách để thế hệ sau tiếp nối và gìn giữ những giá trị văn hóa tốt đẹp của cha ông để lại, thể hiện sự trân trọng cội nguồn.
Vì những ý nghĩa quan trọng đó, phong tục cúng đầy tháng vẫn được duy trì và coi trọng trong đời sống người Việt hiện đại.
2. Bài cúng đầy tháng theo phong tục chuẩn nhất
Bài cúng đầy tháng là phần hồn của nghi lễ, là lời thỉnh cầu và tạ ơn được gia chủ đọc một cách trang trọng trước ban thờ. Nội dung bài cúng thường bao gồm lời kính lạy các vị thần linh, gia tiên, giới thiệu về gia đình và em bé, liệt kê lễ vật, bày tỏ lòng biết ơn và cầu xin những điều tốt lành cho bé. Dưới đây là các bài cúng đầy tháng tham khảo, được soạn dựa trên các văn khấn cổ truyền, có sự phân biệt cho bé trai và bé gái.
2.1 Bài cúng đầy tháng cho bé trai
Chuẩn bị: Mâm lễ vật đã bày biện xong, cha hoặc ông nội (người chủ lễ) tắm rửa sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề, thắp 3 nén hương, vái 3 vái rồi quỳ đọc to, rõ ràng bài cúng sau:
2.2 Bài cúng đầy tháng cho bé gái
Việc sử dụng bài cúng đầy tháng bé trai hay bài cúng đầy tháng cho bé gái phù hợp sẽ giúp lời cầu nguyện thêm phần linh ứng và thể hiện sự chu đáo của gia đình.
3. Những lưu ý khi đọc bài cúng đầy tháng cho bé
Để nghi lễ cúng đầy tháng diễn ra suôn sẻ, trang trọng và đúng với ý nghĩa tâm linh, gia đình cần lưu ý một số điểm quan trọng sau khi chuẩn bị mâm cúng và đọc bài cúng đầy tháng:
3.1 Thời gian cúng
- Ngày cúng: Theo phong tục cổ truyền là “gái sụt hai, trai sụt một”, tức là bé gái cúng sớm hơn 2 ngày, bé trai cúng sớm hơn 1 ngày so với ngày bé tròn 1 tháng tuổi (tính theo Âm lịch). Ví dụ: Bé trai sinh ngày 10/03 ÂL thì cúng vào ngày 09/04 ÂL. Bé gái sinh ngày 10/03 ÂL thì cúng vào ngày 08/04 ÂL. Tuy nhiên, ngày nay nhiều gia đình chọn cúng vào đúng ngày bé tròn 1 tháng tuổi (theo Dương lịch hoặc Âm lịch) để thuận tiện.
- Giờ cúng: Thường cúng vào buổi sáng sớm (khoảng 8-10h) hoặc buổi chiều tối (khoảng 16-18h). Nên chọn giờ đẹp, thuận tiện cho gia đình.
3.2 Người đọc văn cúng
Nên là người chủ gia đình (cha hoặc ông nội/ngoại của bé). Người đọc cần có giọng đọc to, rõ ràng, rành mạch, thể hiện sự trang nghiêm và thành tâm.
3.3 Chuẩn bị lễ vật
Đây là phần rất quan trọng, thể hiện lòng thành kính:
3.3.1 Mâm cúng 12 Bà Mụ và Đức Ông: Bày ở nơi trang trọng trong nhà, hướng ra cửa chính hoặc nơi thoáng đãng. Lễ vật thường gồm:
- 12 phần xôi nhỏ + 1 phần xôi lớn.
- 12 chén chè nhỏ + 1 tô chè lớn (Thường bé gái cúng chè trôi nước, bé trai cúng chè đậu trắng hoặc chè đậu đỏ).
- 1 con gà luộc (Gà trống thiến chân vàng cho bé trai, gà mái đẻ cho bé gái), để nguyên con, bày đẹp mắt.
- Hoa tươi (thường là hoa cát tường, hoa đồng tiền).
- Đĩa trái cây ngũ quả.
- Trầu cau têm cánh phượng (12 miếng trầu têm và cau bổ tư + 1 miếng to hơn hoặc đĩa trầu cau nguyên).
- Nhang (hương), đèn (nến), rượu, trà, nước lọc.
- Bộ giấy tiền vàng mã cúng Mụ: 12 đôi hài, 12 bộ váy áo đẹp cho 12 Bà Mụ, tiền vàng, nén vàng/thỏi vàng. Có thể chuẩn bị thêm đồ thế (hình nhân) cho bé.
3.3.2 Mâm cúng Thần linh, Gia tiên: Bày tại bàn thờ gia tiên, lễ vật đơn giản hơn gồm hoa quả, xôi chè, tiền vàng… để trình báo:
Nếu ba mẹ bận rộn không có thời gian chuẩn bị mâm cúng thì có thể tham khảo đặt dịch vụ mâm cúng để chu đáo và thuận tiện nhất.
3.4 Nghi thức sau khi đọc văn cúng
- Chờ hương tàn (khoảng 2/3 nén hương) thì hạ lễ.
- Hóa vàng mã (đốt giấy tiền, vàng mã, đồ thế) ở nơi sạch sẽ.
- Nghi thức Khai hoa (Bắt miếng): Đặt bé lên bàn thờ Mụ hoặc nơi sạch sẽ trang trọng gần đó. Người chủ lễ rót trà/rượu, thắp thêm hương, đọc lời xin phép “khai hoa” cho bé. Sau đó, bồng bé lên, dùng một nhánh hoa (thường là hoa quỳnh hoặc hoa điệp) quơ nhẹ qua miệng bé và nói những lời chúc tốt đẹp. Ví dụ: “Mở miệng ra cho có bông, có hoa, mở miệng ra cho kẻ thương người nhớ, mở miệng ra cho có tiền có bạc…”. Có thể nâng tay, chân bé và nói lời hay ý đẹp tương ứng.
- Sau lễ, gia đình và khách mời cùng thụ lộc (thưởng thức đồ cúng), tặng quà hoặc lì xì chúc mừng bé.
Việc thực hiện đúng và đủ các lưu ý kể trên sẽ giúp lễ cúng đầy tháng của bé thêm phần trang trọng, ý nghĩa và thể hiện trọn vẹn lòng thành của gia đình.
Phần kết
Lễ cúng đầy tháng không chỉ là một phong tục đẹp mà còn là sợi dây tình cảm thiêng liêng kết nối các thế hệ. Việc chuẩn bị mâm cúng chu đáo và bài cúng đầy tháng với tất cả lòng thành kính là cách tốt nhất để tạ ơn các đấng bề trên và cầu mong những điều tốt đẹp nhất đến với bé yêu.
Mong rằng, với những hướng dẫn chi tiết trong bài viết phía trên, ba mẹ có thể tự tin tổ chức một lễ cúng đầy tháng chuẩn phong tục và tràn đầy ý nghĩa cho thiên thần nhỏ của mình. Đừng quên theo dõi Bibo Mart để cập nhật những thông tin hữu ích nhé.
| 💥TẢI APP “BIBO MART” LIỀN TAY – NHẬN NGAY VOUCHER💥
– Hàng trăm HotDeal cực sốc mỗi ngày – Cơ hội nhận Voucher đặc biệt – Tích lũy Bixu đổi quà, đổi Voucher mua hàng cực chất 🎁 Đặc biệt khách hàng lần đầu tải App – Tặng ngay 30.000 Bixu – Đổi quà siêu dễ – Tặng thêm Voucher mua hàng 20K |
| >>>Xem thêm:
Bài cúng Thanh Minh ngoài mộ và tại nhà chuẩn nhất 2025 Văn khấn Tất niên Ất Tỵ 2025 trong nhà, ngoài trời chuẩn nhất |
